Koniec e-recept na medyczną marihuanę? Nowelizacja przepisów w 2024

• Receptomaty na Medyczną Marihuanę
• Recepta na Medyczną Marihuanę na NFZ?
• Naruszenie zbiorowych praw pacjentów
• Prekonsultacje projektu rozporządzenia
• Zmiany legislacyjne wirtualne receptomaty
• Inne leki, które mają być wyłączone z e-recept
• Ograniczanie dostępu do leczenia ludziom z małych miast i wsi
• E-recepty na medyczną marihuanę – do kiedy?
• Przyszłość klinik konopnych
• Czy wizyty kontrolne muszą być stacjonarne?
• Podsumowanie i perspektywy w Polsce Medyczna Marihuana

Receptomaty na Medyczną Marihuanę

Pod koniec maja Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt V SA/Wa 2671/23) orzekł, że wystawianie recept na leki opioidowe, psychotropowe i medyczną marihuanę wyłącznie na podstawie ankiety online jest niezgodne z prawem¹. Decyzja sądu była reakcją na skargę dotyczącą praktyk, które naruszały zbiorowe prawa pacjentów. Rzecznik Praw Pacjenta, Bartłomiej Chmielowiec, podkreślił, że wypełnienie ankiety przez pacjenta nie jest równoznaczne z badaniem lekarskim. Lekarz powinien również zapoznać się z pełną dokumentacją medyczną pacjenta, zanim zdecyduje się na wystawienie recepty​.

Po ogłoszeniu wyroku Chmielowiec zapowiedział intensywniejsze działania wobec receptomatów, które wystawiają recepty bez właściwego badania pacjenta. Od ówczesnego czasu rozpoczęto bardziej rygorystyczne kontrole i egzekwowanie przepisów, aby zapobiec nadużyciom w przepisywaniu leków o silnym działaniu. Działania te mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów oraz zapewnienie, że leki takie jak medyczna marihuana, opioidy i psychotropowe będą przepisywane wyłącznie w uzasadnionych medycznie przypadkach​.

Rzecznik Praw Pacjenta podkreśla, że przepisywanie leków wyłącznie na podstawie ankiety online bez fizycznego badania pacjenta stwarza poważne ryzyko dla zdrowia pacjentów. Dlatego wprowadzenie surowszych regulacji jest konieczne, aby zapewnić, że wszystkie leki będą przepisywane zgodnie z najwyższymi standardami medycznymi, co jest szczególnie ważne w przypadku leków o potencjalnie uzależniającym działaniu​

Recepta na Medyczną Marihuanę w NFZ?

Organizacje związane ze środowiskiem lekarskim zauważają problem związany z planowanymi zmianami, które umożliwią przeprowadzanie e-konsultacji na substancje takie jak medyczna marihuana tylko lekarzom współpracującym z NFZ. Specjaliści prowadzący niezależne praktyki mogą stracić swoich pacjentów, ponieważ nie będą mieli możliwości wystawiania recept na kontynuację farmakoterapii bez konieczności osobistej wizyty pacjenta w gabinecie. Taka sytuacja może ograniczyć dostęp do leczenia dla wielu osób, które polegają na stałej opiece swoich dotychczasowych lekarzy. Czy w takim razie pozostanie nam wyłącznie uzyskanie recepty na medyczną marihuanę przez e-konsultację za pośrednictwem NFZ? Niestety tak.

Naruszenie zbiorowych praw pacjentów

W październiku ubiegłego roku Rzecznik Praw Pacjenta (RPP) stwierdził, że placówki medyczne, które oferują szybkie konsultacje lekarskie przez internet, naruszają zbiorowe prawa pacjentów. Dotyczyło to głównie sytuacji, w których recepty, w tym na leki takie jak opioidy, psychotropowe oraz medyczna marihuana, były wystawiane wyłącznie na podstawie wypełnionych przez pacjenta ankiet online. W wyniku tych praktyk RPP wydał dziewięć decyzji, uznając je za naruszające prawa pacjentów i zobowiązując placówki medyczne do ich zaprzestania​.

RPP podkreślił, że jeśli placówki medyczne nie zastosują się do tych decyzji, zostaną na nie nałożone kary pieniężne w wysokości do 500 tys. zł. Tego rodzaju działania są częścią szerszej strategii mającej na celu zapewnienie, że pacjenci otrzymują odpowiednią opiekę medyczną, która jest zgodna z najwyższymi standardami etycznymi i medycznymi. Proces ten wymaga nie tylko dokładnego wywiadu medycznego, ale także odpowiednich badań i dostępu do pełnej dokumentacji medycznej pacjenta​

Prekonsultacje projektu rozporządzenia

DW ramach prekonsultacji nad projektem rozporządzenia swoje stanowisko przedstawiła Naczelna Izba Lekarska (NIL). 12 lipca w sieci pojawiło się oświadczenie Prezydium NIL, które wyraziło swoje poparcie dla idei wzmocnienia kontroli nad wystawianiem recept na leki zawierające środki odurzające, substancje psychotropowe oraz inne preparaty o silnym działaniu. Samorząd lekarski zaznaczył, że szczególne obawy budzi działalność firm, które na masową skalę wystawiają recepty bez właściwego badania pacjenta​.

Prezydium NIL w swoim stanowisku wyraźnie popiera wzmocnienie nadzoru nad preskrypcją takich leków, podkreślając, że praktyki te mogą prowadzić do nadużywania leków i niewłaściwego leczenia pacjentów. Dokument podkreśla, że kontrola nad wystawianiem recept powinna być szczególnie surowa w przypadku leków zawierających środki odurzające, substancje psychotropowe oraz prekursory kategorii 1. Zdaniem przedstawicieli środowiska lekarskiego, takie środki są konieczne, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów oraz wysoką jakość opieki medycznej​

Zmiany legislacyjne wirtualne receptomaty

Zmiany legislacyjne dotyczące przepisywania medycznej marihuany

Ministerstwo Zdrowia wprowadza od 7 listopada 2024 roku fundamentalne zmiany w zasadach przepisywania medycznej marihuany. Zgodnie z rozporządzeniem podpisanym 29 października 2024 roku:

1. Zasady dla prywatnych placówek medycznych
   • Całkowity zakaz wystawiania recept przez teleporadę
   • Wszystkie wizyty, zarówno pierwsze jak i kontrolne, muszą odbywać się stacjonarnie
   • Konieczność osobistego badania pacjenta przy każdej wizycie
2. Zasady dla placówek NFZ
   • Lekarze POZ w ramach NFZ: jedyni uprawnieni do wystawiania recept przez teleporadę
   • Dotyczy to tylko kontynuacji wcześniej rozpoczętego leczenia
   • Pierwsza wizyta zawsze musi być stacjonarna
3. Wpływ na system opieki medycznej
   • Legalne prywatne kliniki muszą przejść na model wyłącznie stacjonarny
   • Zwiększone obciążenie dla pacjentów korzystających z prywatnej opieki medycznej
   • Możliwe wydłużenie czasu oczekiwania na wizyty stacjonarne

Rozporządzenie to wprowadza jasny podział: w prywatnej służbie zdrowia recepty na medyczną marihuanę mogą być wystawiane wyłącznie podczas wizyt stacjonarnych, podczas gdy w ramach NFZ istnieje możliwość kontynuacji leczenia przez teleporadę.

Inne leki, które mają być wyłączone z e-recept

Rozporządzenie przewiduje, że wystawienie recepty na określone substancje, takie jak fentanyl, morfina, oksykodon oraz ziele konopi inne niż włókniste, będzie wymagało osobistego zbadania pacjenta. Dotyczy to również wyciągów, nalewek farmaceutycznych i innych ekstraktów z konopi innych niż włókniste. Takie podejście ma na celu zapewnienie, że pacjent otrzymuje odpowiednią opiekę medyczną, a przepisywanie tych silnie działających substancji jest oparte na rzetelnej diagnozie​.

Warto zauważyć, że brak ograniczeń w rozporządzeniu dotyczących np. benzodiazepin, które są znane z wysokiego potencjału uzależniającego, budzi pewne kontrowersje. Przyczyną tego jest fakt, że nie istnieją “kliniki benzo” ani masowe promocje recept na te środki. Benzodiazepiny nie były promowane w sposób, który mógłby prowadzić do ich nadużywania na taką skalę, jak miało to miejsce w przypadku medycznej marihuany i innych silnie działających leków. –  Przemysław Zawadzki na platformie Instagram

Ograniczanie dostępu do leczenia ludziom z małych miast i wsi

Zmiany legislacyjne oraz brak refundacji mogą znacząco utrudnić dostęp do leczenia medyczną marihuaną dla mieszkańców małych miast i wsi. W takich lokalizacjach często brakuje specjalistycznych klinik i lekarzy uprawnionych do przepisywania tego rodzaju terapii. Dodatkowo, koszty związane z podróżą do większych miast oraz wysokie ceny samego leku stanowią poważną barierę. To prowadzi do sytuacji, gdzie osoby najbardziej potrzebujące, zwłaszcza te z chronicznymi schorzeniami, nie mają możliwości skorzystania z nowoczesnych metod leczenia, co zwiększa nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej.

E-recepty na medyczną marihuanę – do kiedy?

Istotne zmiany w przepisywaniu medycznej marihuany wchodzą w życie 7 listopada 2024 roku. Od tego dnia:

Dla placówek prywatnych:

• Kończy się możliwość wystawiania jakichkolwiek recept na medyczną marihuanę przez teleporadę
• Wszystkie recepty muszą być wystawiane podczas wizyt stacjonarnych
• Dotyczy to zarówno pierwszorazowych pacjentów jak i kontynuujących leczenie

Dla placówek NFZ:

• Zachowują możliwość wystawiania e-recept przez teleporadę
• Dotyczy to tylko kontynuacji leczenia
• Pierwsza recepta zawsze wymaga wizyty stacjonarnej

Te zmiany są efektem rozporządzenia podpisanego 29 października 2024 roku przez Ministra Zdrowia. Nowe przepisy wprowadzają jasny podział między świadczeniami w ramach NFZ a prywatną opieką medyczną w zakresie możliwości przepisywania medycznej marihuany.

Przyszłość klinik konopnych

Od 7 listopada 2024 roku zmienia się sposób, w jaki możemy otrzymać receptę na medyczną marihuanę. Jeśli do tej pory korzystałeś z teleporad w prywatnych klinikach – niestety, nie będzie to już możliwe. Od tego dnia będziesz musiał stawiać się osobiście na każdą wizytę w prywatnej placówce. Oznacza to więcej czasu i pieniędzy wydanych na dojazdy i wizyty.

Jedyną opcją kontynuowania leczenia przez teleporadę pozostaje NFZ. Jeśli więc zależy Ci na możliwości otrzymywania recept bez konieczności osobistych wizyt, warto rozważyć przejście do lekarza POZ w ramach NFZ. Pamiętaj jednak, że pierwsza wizyta zawsze musi odbyć się stacjonarnie – dopiero później możesz korzystać z teleporad.

Czy wizyty kontrolne muszą być stacjonarne?

Od 7 listopada 2024 roku wprowadzono jednoznaczne zasady dotyczące przepisywania medycznej marihuany:

Pacjenci korzystający z NFZ:

• Lekarze POZ w ramach NFZ mogą kontynuować leczenie poprzez teleporady
• Pierwsza wizyta zawsze musi odbyć się stacjonarnie
• Kontynuacja leczenia możliwa przez teleporadę po wcześniejszej wizycie stacjonarnej
• Konieczność posiadania dokumentacji medycznej potwierdzającej dotychczasowe leczenie

Pacjenci korzystający z prywatnej opieki medycznej:

• Konieczność osobistego stawienia się na każdej wizycie kontrolnej
• WSZYSTKIE wizyty muszą odbywać się stacjonarnie
• Całkowity zakaz wystawiania recept przez teleporadę
• Brak możliwości kontynuacji leczenia w formie zdalnej

Podsumowanie i perspektywy w Polsce Medyczna Marihuana

Zmiany w przepisach dotyczących e-recept na medyczną marihuanę znacząco utrudnią dostęp do tego leku dla pacjentów. Nowe regulacje, wymagające osobistego badania przez lekarza przed wystawieniem recepty, wraz z ograniczeniami nałożonymi na firmy zajmujące się e-receptami, stwarzają barierę w dostępie do medycznej marihuany.

Te trudności podkreślają potrzebę szerszej dyskusji na temat legalizacji i pełnej dekryminalizacji marihuany w Polsce. Pełna legalizacja mogłaby:

1. Uprościć procedury medyczne związane z przepisywaniem marihuany.
2. Zmniejszyć obciążenie systemu prawnego.
3. Zapewnić pacjentom łatwiejszy dostęp do potencjalnie skutecznej formy leczenia.
4. Umożliwić lepszą kontrolę jakości i bezpieczeństwa produktów zawierających marihuanę.

Niezbędna jest kompleksowa debata społeczna i naukowa na temat korzyści i zagrożeń związanych z marihuaną. Tylko w ten sposób można stworzyć odpowiedzialne i oparte na dowodach ramy prawne dla jej użytkowania, zarówno w celach medycznych, jak i rekreacyjnych. Warto przytoczyć przykład, gdzie w 2024 roku wprowadzono całkowitą legalizację marihuany w Niemczech, co może służyć jako model dla potencjalnych zmian w polskim prawie i systemie opieki zdrowotnej.

Źródła:

https://serwisy.gazetaprawna.pl/zdrowie/artykuly/9519446,wsa-orzekl-w-sprawie-receptomatow-hydra-e-recept-bez-jednej-glowy.html

https://legislacja.rcl.gov.pl

https://budcare.pl/

Czy to było pomocne?

8

1