Historia marihuany, czyli jak świat poznał tę niezwykłą roślinę

Na skróty:

Skąd wzięła się marihuana – historia marihuany
Marihuana lecznicza w starożytnych Chinach
Historia marihuany w Indiach: medycyna ajurwedyjska
Marihuana w starożytnym Egipcie
Scytowie i ich kąpiele w konopnej parze
Konopie w starożytnej Grecji i Rzymie
Haszysz w świecie arabskim i perskim
Historia marihuany wśród plemion Afryki
Konopie indyjskie w Europie
Historia marihuany za oceanem
Konopie indyjskie w tekstach nowożytnych

Skąd wzięła się marihuana – historia marihuany

Konopie prawdopodobnie pochodzą z Azji Środkowej. Mówi się o czasach prehistorycznych, przy czym wiadomo, że ludzie zaczęli uprawiać pierwsze rośliny około 10 000 lat temu. Pierwszą plantację konopi indyjskich datuje się na 5000 – 6000 lat wstecz.

Z Azji Środkowej konopie trafiły na Bliski Wschód i wschodnie wybrzeże Afryki. Stamtąd powędrowały do Azji Południowo-Wschodniej. Następnym punktem na mapie była Europa i obie Ameryki.

Marihuana lecznicza w starożytnych Chinach

Pierwsze wzmianki o leczniczych właściwościach marihuany w Chinach pojawiły się podczas późnej dynastii Han, w II wieku n.e. Wiadomo jednak, że teksty powstały na podstawie starożytnych źródeł z czasów cesarza Shen-Nunga, ojca medycyny chińskiej żyjącego ok. 2000 r. p.n.e. Napisał on “Shen Nung Pen Ts’ao Ching”. Uznaje się ją za najstarszą chińską książkę opisującą właściwości lecznicze roślin, w tym marihuany. Mieszanka żeńskich kwiatów konopi jest określana w niej jako „ma-fen”. Ma ona pomagać w chorobach takich jak: dna moczanowa, bóle reumatyczne, zaparcia, malaria i zaburzenia ginekologiczne. Medycyna chińska opiera się na na yin i yang. Konopie indyjskie mają przywracać utracone w wyniku różnych zdarzeń yin.

Kolejnym przykładem są dokumenty opisujące pracę znanego chirurga Hua Tuo, żyjącego w czasach dynastii Han. Miał on przeprowadzać różnego rodzaju operacje bez zadawania bólu swoim pacjentom dzięki zastosowaniu „máyóu”, czyli oleju nasączonego żywicą konopną, bieluniem i winem.

Co więcej, w 2019 roku naukowcy odkryli na terenie chińskiego cmentarza w regionie Pamiru drewniane kociołki datowane na ok. 1500 r. p.n.e., które służył do spalania różnego rodzaju materiałów. Po przebadaniu zwęglonych szczątków znaleziono w nich kannabinoidy.

Lingwiści twierdzą nawet, że marihuana wpłynęła na pewne chińskie słowa złożone. Są to między innymi: odrętwienie, narkotyk i paraliż, które są tworzone ze słowem „má” oznaczającym „konopie”.

Historia marihuany w Indiach: medycyna ajurwedyjska

Konopie indyjskie zajmują ważne miejsce w Atharwaweda, jednym z czterech zbiorów hymnów wchodzących w skład Wed – świętych ksiąg hinduizmu datowanych na 800 r. p.n.e. Tekst wymienia konopie indyjskie jako jedną z pięciu świętych roślin, których właściwości lecznicze połączono z praktykami religijnymi i rytuałami. Konopie opisano tam jako źródło szczęścia oraz roślinę niosącą radość i wolność.

Roślina została również opisana w Sushruta Samhita, fundamentalnym tekście medycyny ajurwedyjskiej, który wyjaśnia liczne właściwości lecznicze konopi. Marihuana służyła wtedy m.in. jako środek pobudzający apetyt, uśmierzający ból, znieczulający, przeciwdrgawkowy i przeciwpasożytniczy.

Bhang, napój z konopi, ciepłego mleka, orzechów i przypraw był powszechnym lekarstwem na różnego rodzaju dolegliwości. Ponadto uznawano go za ulubione pożywienie boga Sziwy. Miał łagodzić niepokój, wprawiając w stan rozluźnienia. Pito go np. podczas festiwalu Holi.

Inne lecznicze i święte preparaty z konopi to ganja, czyli znany wszystkim susz konopny, a także wędzone kulki haszyszu. Wszystkie wymienione preparaty zostały na przestrzeni lat znormalizowane i są stosowane do dzisiaj.

Marihuana w starożytnym Egipcie

Źródła historyczne podają, że konopie indyjskie trafiły do Egiptu z Azji Środkowej, a dokumentacja medyczna spisana na papirusie w 1550 r. p.n.e. podkreśla właściwości przeciwzapalne rośliny i jej zastosowanie jako środka uśmierzającego ból przy porodach. Konopie zażywano wtedy w dość oryginalny sposób: przez usta, skórę, odbyt, pochwę czy oczy.

Wielu uczonych uważa, że słowo „szemszemet” zawarte na egipskich hieroglifach odnosi się zarówno do rośliny, sznura, jak i lekarstwa, zapewne wykonanych z konopi. Szczątki rośliny znaleziono również w grobowcach faraonów, m.in. Echnatona żyjącego około 1335 r. p.n.e. oraz Ramzesa II żyjącego w latach 1303-1212 p.n.e.

Poczekaj! Mamy dla Ciebie limitowany kod rabatowy -10% na wszystkie produkty marki Cannabis Spot. Wpisz kod CANSPOT10 w podsumowaniu zamówienia.

Olejek CBD 10% 1000mg Full Spectrum Cannabis Spot

119,99 zł
Dodaj do koszyka
Susz CBD Amnesia Haze – CBD <10%

Od 24,99 zł
Wybierz opcje
Susz CBD Lemon Haze – CBD <6,5%

Od 24,99 zł
Wybierz opcje
Olejek CBD 5% 500mg Full Spectrum Cannabis Spot

79,99 zł
Dodaj do koszyka

Scytowie i ich kąpiele w konopnej parze

Scytowie byli starożytnym ludem koczowniczym żyjącym w Azji Środkowej między Morzem Czarnym a Syberią. Grecki historyk Herodot zaobserwował, że zażywali oni “kąpieli w konopnej parze”. Do rozgrzanych kamieni umieszczonych w piecyku dosypywali suszu konopnego, który pod wpływem ciepła spalał się, wypełniając namiot dymem. To właśnie do nich miały należeć również dwa złote bonga znalezione w Azji Centralnej.

“Syberyjska Lodowa Dziewica” datowana na ok. 500 r. p.n.e. znaleziona w górach Ałtaj to kolejny przykład na konopne powiązania Scytów. Kobieta została pochowana z woreczkiem marihuany, który prawdopodobnie służył jej jako lek na raka piersi. Współczesne badanie MRI wykazało, że właśnie z tą chorobą się zmagała.

Konopie w starożytnej Grecji i Rzymie

Grecy i Rzymianie używali marihuany przede wszystkim do wyrobu lin i żagli. Najwcześniejszym zachowanym opisem marihuany leczniczej wśród Greków jest wpis w “De materia medica”, dziele napisanym przez lekarza Pedaniosa Dioskurydesa ok. I wieku n.e. Zachwala on roślinę jako środek na ból ucha i podaje szczegółowe instrukcje jak przygotować lek w postaci soku z młodych nasion konopi.

Pliniusz Starszy, historyk i rzymski pisarz wspomina natomiast w swojej “Historii naturalnej” (łac. Naturalis Historia) z 77 r. n.e., że marihuana pomaga na bóle stawów, dnę moczanową, a także łagodzi oparzenia.

Galen, grecki lekarz rzymskiego cesarza Marka Aureliusza żyjący w II wieku n.e. ostrzegał natomiast przed jedzeniem zbyt wielu ciastek zawierających nasiona konopi. Były one powszechnie znane na rzymskich bankietach ze względu na swoje właściwości euforyczne, jednak potrafiły także utrudniać trawienie, wywoływać pragnienie i spowolnić cały organizm.

Haszysz w świecie arabskim i perskim

Kilkaset lat później na obszarze dawnego Cesarstwa Rzymskiego, arabscy uczeni Ali ibn Abbas al-Majusi (żyjący ok. 1000 roku n.e.) i Ibn al-Badri (żyjący w XV wieku n.e.) zwrócili uwagę na konopie indyjskie jako skuteczny środek w leczeniu padaczki. Ponadto Awicenna, ceniony perski uczony, autor “Kanonu medycyny” (łac. Canon medicinae) w 1025 r. n.e. uznał konopie za użyteczne lekarstwo w łagodzeniu bólu, dny moczanowej, obrzęków, ran zakaźnych i zapalenia oka.

Persowie zdawali sobie jednak sprawę nie tylko z leczniczych właściwości marihuany, ale także tych psychoaktywnych. Uważa się, że to właśnie z Maroka pochodzi mahjoun, słodkie kulki wypełnione haszyszem. Tradycyjna wersja tego przysmaku zawiera pastę z fig, daktyli i haszyszu pokrytą orzechami i różnego rodzaju aromatycznymi dodatkami takimi jak miód, woda różana, sól morska, kurkuma, kardamon, imbir, cynamon i lawenda.

Historia marihuany wśród plemion Afryki

O marihuanie w Afryce nie wiemy zbyt wiele, ale prawdopodobnie została sprowadzona do Afryki Wschodniej z Indii i Bliskiego Wschodu przez arabskich kupców w XV w. n.e. Konopie indyjskie są także częścią kultury Afrykanów mieszkających w Brazylii, którzy zostali przeniesieni tam z obszaru dzisiejszej Angoli w Afryce Zachodniej.

Konopie indyjskie w Europie

Marihuanę do Europy sprowadzili Scytowie, przemieszczając się Jedwabnym Szlakiem. Konopie znaleziono również w pochówkach germańskich datowanych na 500 r. p.n.e. Na przestrzeni VIII i XV w. n.e. arabscy handlarze popularyzowali natomiast zwyczaj palenia konopi w Afryce Północnej i Hiszpanii, które były wówczas częścią różnych państw arabskich i berberyjskich.

Pierwszym z europejskich tekstów wspominających o konopiach był anglosaski “The Old English Herbarium and Anglo-Saxon Medicine” napisany w XI w. n.e. Opisuje on konopie jako środek znieczulający i przeciwbólowy stosowany w leczeniu dny moczanowej, infekcji dróg moczowych, komplikacjach okołoporodowych i przy utracie wagi. Konopie wymieniane są również w XII-wiecznych tekstach Hildegardy z Bingen, anachoretki, mistyczki i uzdrowicielki.

Więcej wzmianek o konopiach czytamy dopiero w 1484 r. w bulli papieskiej wydanej przez papieża Innocentego VIII. Potępił on roślinę zapewne ze względów na jej działanie psychoaktywne, ale nie powstrzymało to mieszkańców tamtejszych terenów przed korzystaniem z jej dobrodziejstw. W okresie włoskiego renesansu była bowiem używana do produkcji lin, żagli, papieru i płótna. Medyczne zastosowanie konopi zostało także odnotowane w angielskich tekstach medycznych z XVI w. n.e., za panowania Tudorów.

Sława marihuany w Europie rozpoczęła się na dobre za czasów Napoleona, kiedy w 1798 r. jego wojska wracały z kampanii w Egipcie. Zachęcano wtedy żołnierzy do przyjmowania haszyszu w celu poprawy nastroju i nabrania sił witalnych. W czasach nowożytnych marihuanę postrzegało się już typowo jako środek leczniczy.

Historia marihuany za oceanem

Historia konopi w obu Amerykach nie jest do końca znana. Jedni twierdzą, że trafiły tam w 1492 r. przywiezione przez Hiszpanów atakujących Amerykę, inni, że na początku XVI w., kiedy Hernán Cortés wraz ze swoimi żołnierzami najechali Meksyk. Żołnierz Pedro Cuadrado wraz z przyjacielem założyli tam nawet odnoszący sukcesy biznes zajmujący się uprawą konopi. W 1550 r. hiszpański gubernator ograniczył jednak produkcję, ponieważ miejscowi zażywali roślinę, zamiast używać jej do produkcji lin i tekstyliów. Następnie, w 1611 r. król Anglii Jakub I Stuart wydał dekret, który nakazywał kolonistom z Jamestown w Wirginii uprawiać konopie, z których rzeczywiście zaczęto wytwarzać liny, żagle, tekstylia i ubrania.

Jak już wspominaliśmy, do Ameryki Południowej konopie dotarły wraz z afrykańskimi niewolnikami ok. XVI w. n.e. Uważa się, że po zniesieniu niewolnictwa w koloniach brytyjskich w 1834 r. indyjscy słudzy sprowadzili marihuanę na Karaiby. „Ganja”, termin wywodzący się z Indii, stał się szczególnie popularny na Jamajce, ówczesnej kolonii brytyjskiej, gdzie do dziś pali się marihuanę na ulicach miast.

Konopie indyjskie w tekstach nowożytnych

Wraz ze wzrostem zainteresowania marihuaną w XIX w. n.e. rośliny zaczęto używać w medycynie zachodniej. W 1893 r. irlandzki lekarz William Brooke O’Shaughnessy opublikował swoje dzieło o wdzięcznej nazwie „O przygotowaniu konopi indyjskich, czyli gunjah”. Pracując w Indiach, przeprowadzał eksperymenty z użyciem konopi. Wykazały one, że ma ona szerokie zastosowanie w leczeniu reumatyzmu, drgawek i skurczów związanych z tężcem i wścieklizną.

We Francji psychiatra Jacques-Joseph Moreau eksperymentował natomiast z haszyszem, teoretyzując, że może on pomóc w leczeniu chorób psychicznych. Swoje przemyślenia spisał w książce pod tytułem „Haszysz i choroby psychiczne”. Zarówno O’Shaughnessy, jak i Moreau są uznawani za prekursorów badań nad właściwościami marihuany, które miały wpływ na medycynę zachodnią.

W drugiej połowie XIX wieku przeprowadzono ponad 100 badań na tej roślinie. Właśnie wtedy firmy farmaceutyczne w USA i Europie zaczęły tworzyć i sprzedawać nalewki z konopi. Leki zawierające konopie stały się ogólnodostępne. Wiele marek twierdziło, że to właśnie ich wyroby są najlepsze w leczeniu różnych dolegliwości.

Pod koniec XIX i na początku XX w. poglądy na temat konopi zaczęły się diametralnie zmieniać. W efekcie wiele krajów zakazało uprawy i spożywania tej rośliny, w szczególności Stany Zjednoczone. Czy słusznie? Jak się okazuje nie do końca.

Źródła: